ROMSKO PISMO

Ljudi su izumeli pismo da bi mogli svoju usmenu reč zapisati i sačuvati je za potomstvo. Tako su ljudi u prvo vreme činili samo kratke zapise. Docnije, a naročito sa pronalaskom štamparije, pisana reč i knjiga dobijaju veliki značaj u kulturnom i privrednom razvitku naroda.

Kad govorimo, mi čujemo govorne glasove, a kad pišemo, mi govorne glasove beležimo znacima koji se zovu slova. Slova su znaci za govorne glasove. Sva slova ukupno čine pismo.

U Londonu 1971. godine na Prvom svetskom kongresu Roma usvojena je odluka da romsko pismo bude latinično pismo.

Romsko pismo se sastoji od:

Anθ-i rromani alfabeta si ćerdi kaθar e:

1) 33 bazutne grafeme: a, b, c, ć, ćh, d, e, f, g, h, x, i, j, k, kh, l, m, n, o, p, ph, r, rr, s, ś, t, th, u, v, z, ź, з, w (thaj vi 3 specifiko balkanikane vokale a, ë, ï).

2) 3 postpozicionalne grafeme -θ , -c, -q („tikne”, sosqe von inklǒn anθ-e lava nùmaj ka-o agor):

θ- [-θe] anθ-o kezo lokativo

θ– [-θar] anθ-o kezo ablativo

Drabaras:

θ= t „ laθar”, „ lesθar”, „ laθe”, „ lesθe” vaj

θ= d (numaj palal i grafema „ n”) – „ lenθar” „ lenθe”, „ tumenθe” th. a.

ç = [-car] vaj [-ca] anaθ-o kezo sociativo vaś e зivdisarde thaj biзivdisarde bută (thaj o kezo instrumentalo vaś e biзivdisarde bută)

Drabaras:

ç = s „ lasa”, „ tusa”, „ lesa”, thaj

ç = c (rumunikanes ts) – palal i grafema „ n” – „ lença”, „ tumença” th. a.

q = [-qo (-qi, -qe, -qe)] anθ-o kezo genitivo

[-qe] anθ-o kezo dativo

Drabaras:

q = k „ laqo”, „ lesqi”, „ lesqe” th. A

q = g (kana si palal i grafema „ n”) – „ manqe”, „ lenqo”, „ lenqi”, „ lenqe”.

3)            Diftonga: ă = ja (ia), ǐ = ij (ii), ǒ = jo (io), o = ǔ (iu) – siklărnă, luludǐ, barǒl, terdǒvel th. a.